ایمان برترین درمان

مجله «اخبار سال پزشکی داخلی» در شماره 18 ژانویه سال 2000 مقاله ای با عنوان «ایمان و شفا» چاپ کرد. در این مقاله، مروری بر جدیدترین مطالعات انجام شده در زمینه رابطه ایمان و شفا صورت گرفته است. به دلیل گرایش قابل توجه انسان ها هم اکنون تقریبا 30 دانشکده پزشکی در ایالات متحده انواعی از آموزش های مذهبی یا معنوی را به برنامه درسی خود افزوده اند. دانشکده پزشکی دانشگاه واشنگتن برای دانشجویان پزشکی دوره هایی آموزشی دارد که به ایشان می آموزد چگونه درباره احساسات معنوی خود و بیمارانشان به کاوش بپردازند. بر اساس مطالعه ای که در مجله علوم پزشکی و زیست شناسی امریکا در سال 1999 در دانشگاه دوک انجام گرفت ثابت شد که مذهبی بودن، وضعیت سلامت را بهبود می بخشد و طول زندگی را می افزاید. کوئیک یکی از پژوهشگران برجسته در مورد مسایل روانی قویا بر این باورست که مذهب،‌دارویی مناسب است. او می گوید : «بسیاری از ما به علت آنکه می خواستیم به دیگران کمک کنیم، پزشک شدیم و از این رو مذهب، آنچه را که پزشکی از دست داده است و به آن نیاز دارد، به آن بر می گرداند. این همان چیزی است که پزشکان واقعا می خواهند و می تواند به طبابت آنها معنا ببخشد.» به اعتقاد روان شناسان، اکثر بیماری های روانی ناشی از ناراحتی های روحی و تلخی های زندگی عصر ما بر اثر ضعف ایمان مذهبی پدید آمده است. پژوهشگران معتقدند هر چه اعتقادات مذهبی و رفتارهای مذهبی در افراد بیشتر باشد، سطح سلامت روانی نیز افزایش می یابد. بنا به گفته محققان، اعتقادات عمیق مذهبی با عزت نفس بالا و افسردگی پایین همبستگی مثبت دارد. بر اساس گزارش علمی، میزان سکته مغزی در کسانی که دسته کم هفته ای یک بار در مراسم مذهبی شرکت می کنند، کمتر از کسانی است که هرگز در چنین آیینی شرکت نمی جویند. پژوهش های دانشمندان ایرانی نیز ثابت کرده است که باورهای مذهبی می تواند به طور چشمگیری باعث کاهش اضطراب و موجب سلامت روان شود. جمعی از دانشجویان پزشکی در بیمارستان آموزشی جورج تاون بر بستر بیماری به نام «تام لانگ» گرد آمده بودند. او بر اثر ضربات متعدد چاقو از ناحیه قلب. معده و طحال به شدت مجروح شده بود. اما در کمال تعجب سرانجام زخم هایش التیام یافت.
	لانگ ، یکی از معدود انسان هایی است که بعد از جراحت شدید قلبی زنده مانده است. ریگان فولی، دانشجوی پزشکی مشتاقانه از او می پرسد: «منبع انرژی تان را از کجا یافته اید؟» لانگ می گوید :«جدا از مراقبت های فوق العاده پزشکی عامل دیگری هم در بهبودی ام موثر بوده است و آن چیزی نیست جز پروردگار.»
	مذهب و پزشکی به طرز جدایی ناپذیری به هم وابسته اند. و ما گه گاه این ارتباط را در می یابیم. با وجود این، برای بیمار، یک مذهب سامان یافته، عامل نیرو بخش منحصر به فردی نیست. همه از معنویت برخوردارند و اصولا آن چه به زندگی انسان مفهوم می بخشد، وابستگی به مذهب است. امکان دارد بین روح و جسم پیوستگی دیرینه ای باشد، ولی همچنان که شفا بخشی به دانشی بدل گشت، پزشکان غربی از معنویت و ایمان مذهبی به دور افتادند و حال که با پژوهش های علمی انجام شده میان ایمان و تندرستی رابطه تنگاتنگی ثابت شده است جامعه شکاک پزشکی، اندک اندک دگرگون می گردد. نشریات علمی و بسیاری از کتاب های جدید، آن را موضوع بحث خود قرار داده و شمار بیشتری از پزشکان در همایش هایی که پیرامون ایمان برگزار می گردد، شرکت می جویند. کارول هاوسمن،  روان شناس بالینی می گوید: «به نظرم این بخشی از یک بازگشت کلی به معنویت است.» دین ، فراتر از دانش بررسی ها حکایت از آن دارند کسانی که در هفته بیشتر از یک بار در مراسم مذهبی شرکت می کنند به طور متوسط، نسبت به سایرین هفت سال بیشتر عمر می کنند. و احتمال بستری شدن این افراد در بیمارستان کمتر و یا کوتاه مدت تر است. پزشکانی که به کیسه داروی بیمار، معنویت هم اضافه می کنند، پذیرفته اند که دین و ایمان، صرفا به منزله عامل امداد پزشکی و تنها در شرایطی که مریض آماده است در زمینه اعتقادات خویش سخن بگوید ، ‌امری حساس و مهم شمرده می شود. خیزش ایمان در سال 1996 به «جو سمس» ، که خود یک پزشک بود گفته شد که به سرطان لوزالمعده مبتلا شده و احتمال زنده ماندنش در پنج سال بعدی، 50 درصد است. او کاتولیک بود و مدتها می شد که برای اعتراف به گناهانش به کلیسا نیامده بود. ولی هنگامی که همسرش که بازرگان مشهوری بود ، از مردم خواست که برای شوهرش دعا کنند، مخالفتی نکرد. این عمل برای او نه تنها ضرری نداشت بلکه خودش به تازگی در جایی خوانده بود که مراقبه یا راز و نیاز متفکرانه ، آرامبخش روح و روان است. یک روز قبل از عمل جراحی، مراسم مذهبی شفا بخشی صورت گرفت. جو در این مورد می گوید: «همه مردم دست هایشان را روی بدنم گذاشتند و سرودهای مذهبی خواندند. قدرت این جماعت باور کردنی نبود.» غده او به دور رگ های خونی اش پیچیده بود و با عمل  جراحی درمان شدنی نبود. ولی انجام آزمایشات و شیمی درمانی موجب جمع شدن غده گردید و بعد از یک عمل جراحی 11 ساعته، غده از بدن او خارج گشت این روزها، پنج سال از زمان تشخیص اولین نشانه های بیماری او می گذرد ولی در بدن جو دیگر هیچ علامت فعالی پدیدار نشده است. او می گوید: «هرچند در طی عمل جراحی، بیشتر لوزالمعده ام را در آورده اند، ولی «نیروی زیادی» دارم. ولی نمی خواهم کسی تصور کند به خاطر دعا و نیایش حالم بهتر شده است. شیمی درمانی و جراحی خوبم کرد. هر چند من خیلی خوشبین تر شده ام.
	بررسی های پژوهشی ، ارتباط بین ایمان و تندرستی را ثابت می کنند. پاره ای از اثرات مثبت پرهیزکاری عبارتند از: عمر درازتر میانگین عمر و امید به زندگی افرادی که در هفته بیش از یک مرتبه در مراسم مذهبی شرکت می جویند و کسانی که از این عمل، خود داری می ورزند، اختلافی هفت ساله دارد. تندرستی کلی افرادی که خود را مذهبی و دیندار می دانند ،‌به نسبت افراد بدون مذهب، از عملکرد بهتری برخوردارند و سلامتی شان کمتر به خطر می افتد. بهبودی بهتر بیمارانی که به خاطر ایمان خود، به آرامش رسیده اند، به نسبت اشخاصی بی ایمان، برای زنده ماندن پس از عمل جراحی قلب باز، سه برابر بیشتر شانس دارند. قلب قوی تر اشخاصی که مرتبا عبادت می کنند، احتمال این که به بیماری رگهای تغذیه کننده قلب مبتلا گردند، 70 درصد کمتر است. فشار خون پایین پژوهندگان دریافته اند افرادی که دین را بسیار با اهمیت شمرده و منظما در مراسم مذهبی شرکت می جویند، کمتر به فشار خون بالا دچار می شوند. بهداشت روانی حضور در محل عبادت، با کاهش افسردگی و دلواپسی و اضطراب ارتباط دارد. نسخه پزشک: عبادت ماتیوس، پزشک متخصص امراض داخلی، در اوایل دوره کاری خویش دریافت که بیمارانش چیزی بیشتر از تشخیص و مداوای بیماری، از او می خواهند. برخی از بیماران که از ایمان محکم وی آگاه بودند، می خواستند که با ایشان به عبادت بپردازد. او معمولا از بیمارانش درباره میزان ایمان مذهبی شان سوال می کند. در سال 1992 تنها درشمار اندکی از دانشکده ها موضوعات معنویت و فانی بودن زندگی آموزش داده می شد. اما در حال حاضر از هر 125 دانشکده پزشکی، 50 تای آنها، قسمتی از برنامه آموزشی شان را به این مهم اختصاص داده اند. در دانشگاه جورج تاون، دانشجویان پزشکی ، درسی تحت عنوان «کاربرد آداب و رسوم مذهبی در مراقبت های پزشکی» می خوانند. این کلاس، شامل همبستگی بین معنویت و تندرستی بوده و مذاهب عمده  جهان را، از منظر دانش پزشکی ، آموزش می دهد. گروه هایی مشتمل بر پزشکان و روحانیان، دیدگاه های ادیان گوناگون از جمله، ادیان یهود، بودا، اسلام، مسیحیت ، آیین هندو، مذهب کاتولیک و پروتستان را آموزش می دهند. دانشجویان فرا می گیرند که چطور یک پیشینه معنوی را با یک سابقه پزشکی در هم آمیخته و اعتقادات بیمار را با شور و شوق، نه با شیوه ای تهدید آمیز، محقق گردانند. ایشان فرا می گیرند که در صورت نیاز بیمار، به عنوان روحانی بیمارستان، برایشان منابع مذهبی مشخص سازند. درمان تمام عیار هنگامی که «دایان رم» ، مجری میزگردهای رادیو، داشت صدایش را از دست می داد، تحت آزماش ها و درمان های متفاوت قرار گرفت، دارو درمانی را آزمود و با متخصصان پزشکی به مشورت پرداخت. با این حال ، درسال1998 صدایش به قدری ضعیف و لرزان شده بود که ناچار گردید دست از کار بکشد. از همین رو، موقعی که دوستی پیشنهاد کرد جهت معالجه، در یک مراسم عبادی شرکت جوید، وی که خوش ترین دوران عمرش را زمانی می دانست که از راه عبادت نیرو می گرفت، پیشنهادش را پذیرفت. در نماز خانه ای نزدیک «کلیسای جامع ملی» دوستی که در آن زمان دستیار کشیش بود به همراه دیگران با گذاشتن دست ها روی سر «رم» و زمزمه کردن دعاهایی به منظور بهبود یافتن صدای وی مراسمی بر پا داشتند. در پایان مراسم، صدایش تغییری نکرده بود، ولی احساس خوشایندی داشت. وی اظهار می دارد: «می توانم بگویم که لایه ای از نیرو یا درخشش رعد و برق را حس کردم، نه، تنها احساس آرامش کردم. حس می کردم آن چه آنان می کنند. فریاد رسم خواهد بود. » از آن به بعد، «رم» به جز درمان دارویی هر هفته درمراسم مذهبی کلیسا نیز حضور داشت. پزشکان تشخیص دادند که وی به آواپریشی، ناشی از انقباض عضلانی ماهیچه های تولید صدا دچار شده است. درمان ادامه پیدا کرد و مداوا کار ساز شد. «رم» نیز مانند بسیاری دیگر معتقد است که ایمان ، مکمل دارو درمانی است. دکتر پوچالسکی می گوید: «بدون شک پیشرفت علم، در زمینه بیماری، باور نکردنی بوده است. ما در قرن بیستم، میانگین عمر را تقریبا به اندازه دو سوم افزوده ایم و این امر بیشتر مرهون دانش بوده است. ولی به گونه ای همه امکانات مان را در یک جا به کار گرفته ایم. علم، تمام قضیه را در بر نمی گیرد. به دیگر سخن نه تنها دعا درمانی بلکه ایمان به بهبود نیز، اثر بخش است.»