ناشکیبایی و کم ظرفیتی

   ناشکیبایی و کم ظرفیتی

                        خداوندا دلی دریا به من ده
                             در او عشقی نهنگ آسا به من ده
                                         حریفان را بس آمد قطره ای چند
                                                      بگردان جام و آن دریا به من ده

* گاهی نگاه می کنم به کم ظرفیتی های عجیب و غریب فکری و روحی و اجتماعی مان و ناشکیبایی ها و کم تحملی هایی که این جا و آنجا داشته ایم و داریم و فکر می کنم به این که چطور ما صاحب دینی جهانی و جهانشمول هستیم و مکتبی داریم با منطقی فولادین  ، و گذشته فرهنگی بس پربار و درخشان با آثار و اندیشه هایی بس متنوع و غنی و  از طرفی منتظر ظهور منجی ای هستیم که با تفکری جهانی و منطقی قابل قبول برای همه بشریت و ظرفیتی متناسب با آن بر همه جهان و جهانیان حکومت خواهد کرد و سطح و افق علم و فکر و فرهنگ و فناوری را از دو درجه به 27 درجه خواهد رسانید .

*  گاهی فکر می کنم که ما اگر زمان پیامبر بودیم و می دیدیم با ابوسفیان کنار آمده و وحشی قاتل خونخوار حمزه سیدالشهدا را بخشیده حتما هزار سوال و اعتراض داشتیم و اگر می دیدیم علی در مسجد کوفه بر همه ناسزاها و نارواهای خوارج مسلکان و بدتر از آنان لبخند قاهرانه ای زده و با بی تفاوتی از کنارشان عبور می کند بر علی نهیب می زدیم و اعتراض می کردیم مخصوصا اگر می شنیدیم که گفته است : به معاویه و یارانش ناسزا مگویید ؛ من دوست ندارم که ناسزاگو باشید بلکه اعمال شان را توصیف کنید بهتر است . یا متوجه می شدیم که فرزند ابوبکر ، محمد بن ابی بکر را از فرماندهان صدیق خود انتخاب کرده یا بعد او را عزل و مالک اشتر را به جایش انتخاب کرده باز اعتراض می کردیم . اگر امام صادق (ع) را می دیدیم که در مسجد النبی با ابن ابی العوجای زندیق و زندیقان دیگر به تفصضیل و کاملا محترمانه و منطقی بحث علمی می کند ، آنجا را ترک می گفتیم .

*  بسیار دیده ایم که توی یک اتاق کوچک یک شهر دور افتاده دو کارمند ساده تحمل دیدن هم را ندارند و بعد هر دو قرآن می خوانند که بله برادران بهشتی رویاروی هم در بهشت بر تخت های زرین تکیه داده و بی غل و غش با هم شاد و مسرورند : « وَنَزَعْنَا مَا فِی صُدُورِهِم مِّنْ غِلٍّ إِخْوَانًا عَلَى سُرُرٍ مُّتَقَابِلِینَ » .

* فرهنگ اجتماعی ما برای پوست خربزه انداختن و زیر پای همدیگر را جارو کردن بسیار قوی است . آن وقت دوستان براحتی پشت دوستی را خالی می کنند و هرکس زمین افتاد سنگباران می شود و به مهره سوخته ای بدل می شود که تاریخ مصرفش گذشته است و بدین وسیله سرمایه های انسانی بزرگی را به راحتی از دست می دهیم . سرمایه هایی که سالها باید برای دستیابی به آنها بکوشیم و معلوم نیست که بتوان دوباره جایگزین آنها را به دست آورد  .

*  سالها قبل در یکی از مجلات شرح مختصری بر آیه 17 و 18 سوره زمر ( مندرج درهمین تابلوی بالایی )  نوشته بودم و از این آیات می فهمیدم که طبق نگرش قرآنی ما باید پیشتاز درک همه نظریات علمی در همه زمینه ها باشیم و در مرحله بعدی با انتخاب بهترین و کامل ترین نظریات آنها را کاربردی و درونی و نهادینه و بخشی از فرهنگ خود گردانیم . اما بسیار دیده ام که حتی طرح نظرات و مسائلی ساده و سوالاتی معمولی چه سوء تفاهمات عجیب و عظیمی به وجود می آورد که همه از کم ظرفیتی و کوچکی مغرهای ماست . آن وقت می فهمم که دنیای علی چه بزرگ بوده و قرآن چقدر عظیم است و ما چقدر کوچکیم ... کوچک تر از یک استکان و بلکه انگشتانه و آنگاه به راحتی و شیوایی از دریا و اقیانوس حرف می زنیم .....

*  باید از خداوند بخواهیم قبل از آن که از ثروت و دانش و زیبایی و معنویت و پرستیژ چیزی به ما دهد ظرفیتش را هم عطا کند وگرنه نابود می شویم و بخواهیم ظرفیت های مثبت مان را افزایش و ظرفیت منفی مان را کاهش دهد  ....

* و برای آن که چون آب حوض کوچک خانه ای متروک یک جا نمانیم و نگندیم و در تنگنای محدودیت های ساختگی خود نپوسیم ، آرزو کنیم کمی شرح صدر پیدا کنیم و ظرفیتی بزرگ تر بیابیم :

- ظرفیت در برخورد با تیپ ها های مختلف سنی و شغلی و فکری موجود در جامعه  ؛

- ظرفیت در برخورد با سبک ها و  سلیقه های گوناگون ؛

-  ظرفیت در شنیدن ناشنیده ها و دیدگاه ها و  نظرات و نقدهای دیگران ؛

- ظرفیت در نقد پذیری و تحول گرایی ؛

-  ظرفیت در رویارویی با پیروان سایر مذاهب و ادیان و حتی بی دینان ؛

- ظرفیت در مواجهه با طوایف و قبایل و قومیت ها و  صاحبان لهجه ها و زبانهای دیگر ؛

- ظرفیت در مواجهه با ساکنان شهرها و مناطق و کشورهای دیگر ؛

- ظرفیت در مواجهه با خودی ها و ظرفیت و انصاف در برخورد با دشمنان ؛

- ظرفیت در فکر و فرهنگ و مطالعات ؛

- ظرفیت در خانه و خیابان  واداره و  جامعه و مدیریت و سیاست ؛

...... زمین خدا بسیار بزرگ است ؛ در دنیای خود برای هر یک از بندگان خدا جایی در نظر بگیریم و جهان را تنگ نسازیم .  خدا به ما لطف کند در چسباندن مارک ها و عناوین منفی بافانه هم کمی حقوق انسان ها را در نظر بگیریم و تا حدی احتیاط های شرعی (!) و اخلاقی را مد نظر قرار دهیم ( کمی بیشتر از وسواس در طهارت و نجاست و شکیات نماز یا همان اندازه ) و به سخن پیامبر اسلام اذعان داشته باشیم که حرمت انسان باورمند از کعبه بیشتر است و به قول علی (ع) به مالک اشتر : « دلت را نسبت به مردم از مهر و محبت و اظهار لطف و نیکی آکنده ساز و چونان درنده ای وحشی بر آنان متاز که امکاناتشان را به غنیمت بری ؛ زیرا آنان یا یا همکیش و آیین تو هستند و یا انسانی همنوع و شبیه تو در خلقت الهی » * و این آیات را یک بار دیگر هم بخوانیم و درست بفهمیم که : و لاتقولوا لمن القی الیکم السلام لست بمومن  .....و ..... ان بعض الظن اثم ....

-----------------------------------------------------------

* « واشعر قلبک الرحمة للرعیة، والمحبة لهم، واللطف بهم، ولا تکونن علیهم سبعا ضاریا، تغتنم أکلهم، فإنهم صنفان: إما أخ لک فی الدین، أو نظیر لک فی الخلق.»